JABATAN PENGAJIAN MELAYU,
IPG Tengku Ampuan Afzan,
Kuala Lipis, Pahang.
Minggu : 4
Subjek : BBM 3105 Pengajaran dan
Pembelajaran
Bahasa Melayu Berbantukan Komputer
Bahasa Melayu Berbantukan Komputer
Tempat : Makmal 3, Jabatan Teknologi Pendidikan
Topik : Pemilihan
Bahan Internet untuk Pengajaran dan
Pembelajaran Bahasa Melayu
-
Memilih bahan sastera
-
Memilih bahan tatabahasa
-
Memilih bahan bidang ilmu lain
Tarikh :
Masa :
|
|||
Bil.
|
Perkara
|
Catatan
|
|
1.
|
Memilih bahan sastera yang boleh
digunakan dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu Berbantukan
Komputer.
Simpan bahan berdasarkan kategori
audio, video, grafik dan teks dalam folder “Sastera”.
Contoh bahan:
1.1 Cerpen
1.2 Sajak
1.3 Syair
1.4 Pantun
Soalan :
Nyatakan salah satu aspek kesusasteraan (gaya bahasa, tema, persoalan,
perwatakan, dll) yang digunakan dalam proses pengajaran sastera Bahasa Melayu
Lampiran: Rujuk kepada folder “Sastera”
dalam Topik 4
|
||
2.
|
Memilih bahan “Tatabahasa” yang boleh digunakan dalam
proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu:
Simpan bahan berdasarkan kategori
audio, video, grafik dan teks dalam folder “Tatabahasa”.
Contoh bahan:
2.1 Kata Nama
2.2 Kata Kerja
2.3 Kata Adjektif
2.4 Kata Tugas
2.4 Ayat
2.6 Peribahasa
Lampiran : Rujuk kepada folder “Tatabahasa” dalam
Topik 4
Pembentangan hasil pembelajaran
bagi topik 3, iaitu :
|
||
Tarikh :
Masa :
|
|||
Bil.
|
Perkara
|
Catatan
|
|
1.
|
Memilih bahan “bidang ilmu lain” yang boleh digunakan
dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu:
Simpan bahan berdasarkan kategori
audio, video, imej dan teks dalam folder “Bidang
Ilmu Lain”.
Contoh bahan:
Bahan daripada mata pelajaran lain yang boleh diserapkan
dalam mata pelajaran Bahasa Melayu
Sumber Rujukan :
Lampiran
: Rujuk kepada folder “Bidang Ilmu Lain”
dalam Topik 4
Rumusan:
|
Mingggu :
4/2013
Tarikh/Masa :
Topik :
Pemilihan Bahan
Internet untuk
Pengajaran dan Pembelajaran
Bahasa Melayu
Pengajaran dan Pembelajaran
Bahasa Melayu
-
Memilih
bahan sastera
-
Memilih
bahan tatabahasa
-
Memilih
bahan bidang ilmu lain
1.
Memilih bahan sastera yang boleh digunakan
dalam proses pengajaran dan pembelajaran Bahasa Melayu Berbantukan Komputer.
Simpan bahan berdasarkan kategori audio,
video, grafik dan teks dalam folder “Sastera”.
Contoh bahan:
1.1 Cerpen
1.2 Sajak
1.3 Syair
1.4 Pantun
Soalan :
Nyatakan salah satu aspek kesusasteraan (gaya bahasa, tema, persoalan,
perwatakan, dll) yang digunakan dalam proses pengajaran sastera Bahasa Melayu
Jawapan:
- Tema ialah persoalan utama yang diungkapkan dalam sesuatu karya, sama ada secara langsung (eksplisit) atau tidak langsung (implisit).
- Persoalan bermaksud perkara-perkara sampingan atau isi yang lebih kecil yang ada hubungannya dengan tema sesuatu karya.
·
- Watak ialah pelaku atau tokoh dalam sesuatu karya yang menggerakkan cerita dengan cara berinteraksi sesama watak dan alam.
- Perwatakan pula ialah pelukisan tentang watak dari aspek luaran dan dalaman.
- Pelukisan watak itu boleh dilakukan secara langsung atau secara tidak langsung olen pengarang melalui aksi, tutur kata, atau watak-watak berkenaan.
- Dalam sesuatu cerita lazimnya terdapat istilah yang berkaitan dengan aspek watak, iaitu watak utama, watak sampingan, watak bundar, watak pipih, watak dinamik, watak statik, protagonis dan antagonis.
- Sifat perwatakan digambarkan melalui tindak-tanduknya, cara berfikir, cara bercakap, rupa paras, fizikalnya, kepercayaannya dan ideologi, serta gambaran perasaan seseorang atau watak itu.
- Watak pipih lazimnya tidak kompleks, tidak berkembang, dan tidak memeranjatkan pembaca.
- Watak bulat amat menarik kerana watak jenis ini menuju ke pelbagai arah sama ada menambah pengalamannya, mengubah sikapnya, dan fizikalnya.
- Watak dinamik ialah watak yang mengalami pelbagai konflik, persoalan, dan permasalahan dari awal hingga akhir.
- Watak statik atau kaku tidak mengalami apa-apa perubahan, perkembangan, dan tidak bergerak.
- Watak yang berperanan amat penting disebut watak utama. Watak yang kurang penting dalam cerita disebut watak sampingan.
- Watak protagonis ialah watak utama dalam sesebuah cereka. Watak ini tidak semestinya orang yang baik, tampan, dan berperikemanusiaan. Dia mungkin diktator, koruptor, penjenayah, dan sebagainya. Watak antagonis menjadi penentang atau lawan kepada watak protagonis.
- Walaupun begitu, untuk kajian komsas, hanya watak utama dan watak sampingan yang diberikan tumpuan.
Binaan plot:
- Plot ialah sesuatu yang menghubungkan peristiwa-peristiwa dalam sesebuah cerita. Setiap penstiwa dari awal hingga akhir berdasarkan hukum sebab dan akibat.
- Plot mengemukakan perkara yang terjadi dan sebab perkara itu terjadi. Setiap perkara berhubungan berdasarkan faktor-faktor sebab dan akibat.
- Susunan cerita bergantung pada fantasi dan kreativiti pengarang. Plot dirangka dengan teliti dan tidak semestinya berurutan peristiwanya dari awal hingga akhir atau kronologi. Plot ialah penyusunan kronologi yang diubah suai mengikut kemahuan pengarang.
- Teknik penyusunan plot yang menarik ialah penyusunan peristiwa secara tidak kronologi. Pengarang haruslah cekap, kreatif, dan bijaksana menyusunnya sehingga mencapai peleraian.
- Permulaan plot ialah peringkat permulaan (eksposisi), iaitu untuk memperkenalkan watak-watak, latar, dan suasana.
- Perkembangan plot mengakibatkan konflik.
- Peristiwa berkembang kepada peringkat pertengahan cerita, iaitu perumitan (komplikasi).
- Perumitan menuju kepada puncak (klimaks) apabila tercapainya konsentrasi yang maksimum.
- Kemudian urutan cerita menuju kepada peleraian. Kadang-kadang puncak dijadikan pengakhiran cerita bagi sesetengah cereka.
- Teknik plot ialah cara pengarang mengembangkan plot ceritanya supaya menarik.
- Antara teknik plot termasuklah seperti yang berikut:
(a) Imbas kembali
Imbas kembali merupakan suatu teknik pengarang mengenang semula
peristiwa yang pernah dialaminya. Peristiwa itu boleh diimbas kembali melalui
pemerian pengarang atau khayalan, dialog, monolog, atau monolog dalaman
(b) Imbas muka
Imbas muka merupakan cara pengarang memberikan bayangan awal
atau ramalan tentang sesuatu peristiwa yang akan berlaku kesan daripada
aksi-aksi watak dalam cerita berkenaan. Imbas muka dapat mewujudkan keyakinan
dalam kalangan pembaca terhadap sesuatu yang akan berlaku.
(c) Saspens
Saspens atau ketegangan ialah peristiwa dalam cerita yang
menimbulkan keadaan tertanya-tanya atau perasaan ingin tahu di kalangan pembaca
tentang peristiwa yang akan berlaku selanjutnya.
(d) Konflik
Konflik merupakan pertentangan antara dua pihak atau dua kekuatan
dalam satu urutan plot. Konflik boleh berlaku secara dalaman, iaitu konflik
dalam diri watak dan secara luaran, iaitu antara watak dengan watak yang lain
atau antara watak dengan alam sekitar. Konflik dapat juga digambarkan melalui
pertentangan pendapat, idea, sikap, atau pemikiran?
(e) Kejutan
Kejutan ialah perubahan dalam urutan peristiwa yang berlaku secara
tiba-tiba tanpa diduga oleh pembaca. Lazimnya, kesan yang timbul daripada
kejutan tidak sama dengan yang diduga oleh pembaca.
(f) Dialog
Dialog merupakan pertuturan antara dua watak atau lebih daripada
dua watak. Melalui dialog antara watak-watak inilah biasanya tergambar pendapat
atau fikiran yang berkaitan dengan tema.
Latar
- Latar berperanan memberikan suasana kepada peristiwa dan manusia yang terdapat dalam cerita.
- Latar penting dalam mengembangkan tema, persoalan, plot, watak, dan perwatakan. Idea, plot, dan watak akan lebih hidup jika berada dalam situasi pelbagai latar.
- Latar merangkumi pelukisan geografi, topografi, pemandangan, bangunan, peralatan, tanggungjawab watak, waktu, dan sebagainya.
- Latar terbahagi kepada empat jenis, iaitu:
(a) Latar tempat
Merupakan ruang atau
tempat peristiwa berlaku yang berkaitan dengan lokasi geografi.
(b) Latar waktu atau masa
Menunjukkan masa peristiwa berlaku seperti zaman, era, sejarahnya,
atau musimnya.
(c) Latar masyarakat atau citra masyarakat
Menunjukkan gambaran keadaan masyarakat dalam cerita merangkumi
bangsa atau etnik, status dan kehidupan sosial, ekonomi, dan sebagainya yang
bersesuaian dengan watak.
(d) Latar peralatan cerita dan watak
- Alatan yang digunakan oleh watak dalam sesebuah cerita.
Jenis Gaya
Bahasa
|
Huraiannya
|
(a) Diksi
|
Bermaksud
pemilihan dan penyusunan kata-kata oleh pengarang daiam karyanya. Harus
memperlihatkan kesesuaian kata yang dipilih dengan tema dan persoalan, latar,
watak, dan mesej.
|
(b) Ayat
|
Merujuk
kepada cara pengarang membina dan menyusun ayat daiam karyanya, misalnya ayat
pendek dan ayat panjang.
|
(c) Personifikasi
|
Dikenal juga
sebagai perorangan atau penginsanan.Membawa maksud tindakan pengarang
memberikan sifat manusia, sama ada darisegi perasaan,
perwatakan, atau tindak-tanduk kepada benda-benda mati, binatang, idea, atau
hal-hal yang abstrak.
Contohnya: ...matahari
pagi bangkit daripada selimut
gunung, benaknya mendandan sejuta persoalan
|
(d) Simile
|
Merupakan perbandingan
yang menggunakan kata konkrit (boleh dihitung) dengan kata abstrak
(tidak boleh dihitung).
Contohnya: perahu
duka, ladang kesabaran
|
(e) Metafora
|
Merupakan perbandingan secara terus atau langsung tanpa
menggunakan kata-kata seperti, bak, umpama, ibarat, dan sebagainya.
Contohnya: samudera
hampa, lautan fikiran
|
(f) Hiperbola
|
Merupakan
sejenis bahasa kiasan untuk menyatakan sesuatu secaraberlebih-lebihan
daripada maksud yang sebenarnya.
Contohnya: serihu
lautan sanggup diharungi
|
(g) Sinkof
|
Bermaksud
penyingkatan perkataan
Contohnya: "Apa
dah jadi ni?"
|
(h) Rima
|
Bermaksud
bunyi akhir suku kata pada tempat yang bersetentang antara dua baris atau
lebih daripada dua baris daiam puisi. Terdiri
daripada rima awal, rima dalam, dan rima akhir
|
(i) Asonansi
|
Merupakan
pengulangan bunyi vokal yang sama dalam baris-baris sajak.
Contohnya:
pengulangan vokal “u” dalam
baris Kerana aku penyair kupenuhi hidupku
|
(j) Aliterasi
|
Bermaksud
pengulangan bunyi konsonan yang sama dalam baris sajak.
Contohnya:
pengulangan konsonan m dalam baris Memacu menghimpun kekuatan
|
(k) Pengulangan
|
Berlaku pada
kata, ungkapan, baris, atau rangkap yang diulang dalam sajak.
Anafora -
pengulangan kata pada awal baris secara berurutan.
Contohnya: Tambah
mengimbau sorotan kitab MUHAMMAD ! Tambah mengimbau sorotan kitab ESA !
Epifora -
pengulangan kata pada akhir baris. Contohnya: ...di pundakku ...had
sepiku
Repitisi -
pengulangan kata dalam baris yang sama. Contohnya, orang berbunga dia
berbunga
|
(l) Perlambangan
|
Merupakan
kata-kata yang digunakan
untuk menerangkan sesuatu benda, keadaan,
atau peristiwa yang membawa maksud yang lain atau maknanya lebih mendalam.
contohnya: senja melambangkan
usia tua, pagi melambangkan usia muda
|
Antara contoh
nilai ialah:
- Baik hati
- Berdikari
- Hemah tinggi
- Hormat-menghormati
- Kasih sayang
- Keadilan
- Kebebasan
- Keberanian
- Kebersihan mental dan fizikal
- Kejujuran
- Semangat bermasyarakat dan nilai-nilai lain yang bersesuaian.
·
- Pengajaran ialah peringatan/pedoman/perutusan/amanat/mesej yang ingin disampaikan oleh pengarang dalam karyanya kepada pembaca/penonton.
- Dalam karya tradisional, ia disampaikan secara tersurat/secara langsung tetapi dalam karya moden, ia disampaikan secara tersirat/tidak langsung.
- Gunakan nilai sebagai asas untuk menjawab. Jika nilai positif, mulakan ayat jawapan anda dengan
- Kita hendaklah ……..
- Kita seharusnya…….
- Jika nilai negatif, mulakan ayat jawapan anda dengan
- Kita jangan….
- Kita tidak boleh….
…diikuti
dengan contoh dalam teks.
No comments:
Post a Comment